56. MTW: BILLIE JEAN - "Billie Jean"

Singiel: 1983
Strona B: 'It's Falling In Love
Album: Thriller
Kompozycja: Michael Jackson
Producent: Michael Jackson, Quincy Jones
Wytwórnia: EPIC
Długość: 4:54

Kto wie, czy to nie najambitniejszy a jednocześnie najbardziej taneczny numer, choć wiem jak ciężko porównywać go z np. 'You Should Be Dancing' czy innymi klasykami tanecznymi. Zresztą każda kompozycja Michaela, poza jego wolnymi balladami, to najwyższej kategorii esencja, mix dynamiki, ekspresji, żaru, duszy, znakomitej melodii i aranżacji. I jak to zazwyczaj bywa w przypadku muzyki 'czarnych' - absolutny imperatyw tańca a conajmniej stukania stopą czy klaskania  do rytmu. Taka jest 'Billie Jean', najsłynniejsza piosenka Króla Popu zbudowana - wg. jego słów - na pulsującym rytmie perkusji: dum, dum, dum. Słyszymy ją w początkowych taktach utworu i zostaje ona już w niezmiennym rytmie na cały song. Song to także gitara basowa... Można tak wymieniać. Aranżacja, produkcja Quincy Jonesa to kamień milowy lat 80, ustalenie kierunków w którym podążały wszystkie inne produkcje z tego okresu. I produkcja, która do dzisiaj zachwyca.
Piosenka oczywiście obsypana nagrodami, Grammy w samej Ameryce, numery 1 na wszystkich światowych listach przebojów, w każdym plebiscycie najlepszych utworów wszech czasów w kategorii popu, soulu, rhythm and bluesa, w tym oczywiście na liście 500 Najwspanialszych utworów w historii wg. magazynu Rolling Stone.

MICHAEL: Billie Jean jest postacią anonimową. Reprezentuje ona typ wielu dziewcząt. W latach 60-tych nazywano je groupies. Stały za sceną, za kulisami, pod garderobami zespołu, który przyjeżdżał do miasta. Myślę, że zawarłem w niej różne rozmyślania na temat tych doświadczeń, które mieli moi bracia, gdy ja byłem wtedy bardzo mały. Było tam wiele takich Billy Jean. Każda z tych dziewczyn deklarowała, że ma dziecko z którymś z moich braci...
Jak komponuję... Nie umiem grać na żadnym instrumencie, trochę tylko na fortepianie. Ale uważam, że sam umysł wystarczy mi do pisania piosenek. Słyszę w nim to co chcę. mam tam całą orkiestrę. Słyszę ją i interpretuję ją muzykom, oni zapisują ją w postaci nut. Tak jak Stevie [Wonder], on nie zapisuje ani nie czyta nut. Nie robił tego Paul McCartney i nadal tego nie umie. Po prostu naprawdę ją czujesz... Mogę zapomnieć całe mnóstwo rzeczy, nigdy nie zapomnę melodii.

 

MICHAEL: Muzyk czuje sam czy ma materiał na przebój. To takie przyjemne uczucie, wypełnia ciebie, wiesz, że wszystko jest na swoim miejscu. Czułem to wszystko przy 'Billie Jean'. Wiedziałem, że to będzie duży hit już wtedy gdy to pisałem. Byłem bardzo zaabsorbowany tą piosenką. Któregoś dnia podczas przerwy w sesji nagraniowej jechałem z Nelsonem Hayesem autostradą Ventura Freeway. W głowie miałem tylko "Billie Jean", tylko o tym myślałem. Zjeżdżaliśmy z autostrady gdy podjechał do nas jakiś dzieciak na motocyklu i zawołał: 'Samochód wam się pali!' Zatrzymaliśmy się i zobaczyliśmy, że od spodu Rolls Royce jest cały w ogniu. Ten dzieciak prawdopodobnie uratował nam życie. Samochód mógłby eksplodować ... A ja byłem zajęty piosenką, nuciłem ją w głowie cały czas.

Z piosenką, jej powstaniem wiąże się mnóstwo mniej lub bardziej ciekawych informacji. Znalazłem nawet taką, że główny wokal Michael podczas nagrywania śpiewał podobno do długiej na ponad półtora metra tuby. Także swój pierwszy 'moonwalk' Michael pokazał w czasie wykonywania tej piosenki 25 marca 1983 - w czasie uroczystego koncertu wytwórni Motown (grafika z boku i clip niżej).
 Podaję kilka bardziej ciekawszych faktów związanych z piosenką:

 

Quincy Jones w czasie pracy nad 'Thrillerem'. Na dole z Michaelem i Rodem Tempertonem.

Producent albumu 'Thriller' Quincy Jones nie chciał, by 'Billie Jean' pojawiła się na albumie. Wcześniejszy sukces albumu 'Off The Wall' sprawił, że razem z Jacksonem - na jego życzenie - mieli teraz wyprodukować album wyjątkowy, album jakiego jeszcze nie było (stąd np. na płycie duet z ex-Beatlesem, Paulem McCartney'em). Trudno powiedzieć w jakiej wersji usłyszał po raz pierwszy piosenkę Quincy, że ją chciał odrzucić (podobno producentowi nie spodobała się linia basowa utworu w tym jego into, a to przede wszystkim im utwór zawdzięcza swoją siłę). Michael oponował: "Ale to właśnie deser tego utworu i to sprawia, że chcę wtedy tańczyć!". No i na szczęście nie Jones nie zrobił tego.  Piosenka stała się największym przebojem z albumu, największym kasowym sukcesem w solowej karierze Michaela a ja doskonale pamiętam dzień, kiedy po raz pierwszy ją usłyszałem w radiu. Powaliła mnie oczywiście.

Quincy bardzo mocno radził Michaelowi zmianę tytułu piosenki. W owym czasie była bardzo popularna amerykańska tenisistka Billie Jean King i producent sugerował by chociaż w tytule nie wymieniać tego imienia. Piosenka miała mieć tytuł 'Not My Lover' ale Michael uparł się przy swoim pierwowzorze. W procesie produkcji wszystkich  - nie tylko 'Billie Jean' - piosenek z albumu, Michael brał bardzo czynny udział, ale pomimo swojej prośby nie został umieszczony na płycie jako (wynikały z tego też dodatkowe tantiemy) współproducent. 
Kolejne wersje singla jak i albumu uwzględniały już parę producentów: Michaela i Quincy'ego.

Michael nie zaprzeczył nigdy, że na powstanie 'Billie Jean' mogła wpłynąć piosenka duetu Hall & Oates’ ‘I Can’t Go for That (No Can Do)’. Daryl Hall: Nie ma co do tego wątpliwości. Michael Jackson powiedział kiedyś wprost do mnie, że ma nadzieję, że nie mam nic przeciwko temu, że skopiował z naszej piosenki rytm. Wszystko w porządku, to coś co wszyscy cały czas robimy.
Najciekawsza rzecz od strony produkcyjnej. Ścieżki wokalne Michael od razu nagrał w jednym podejściu. Mistrzostwo świata. Oczywiście kilka razy na kilku ścieżkach. Wszystkie chórki w piosence, wszystkie głosy to tylko Michael.

Pierwsze wykonanie 'moonwalk' - księżycowego tańca.

MICHAEL JACKSON (o clipie do piosenki): Clip do 'Billie Jean' był trochę surrealistyczny. To nie ja wpadłem na ten pomysł. To był chyba facet z Wielkiej Brytanii - Steve Barron. Wiedziałem, że ma wspaniałe pomysły, więc pozwoliłem mu go zrealizować. Chciałem tylko by dali mi choć mały kawałek, w którym mogę zatańczyć. Bo on powiedział, że nie będzie w całym clipie żadnego tańca. No więc powiedziałem, że chcę coś swojego, trochę tańca. 

Ten fragment gdy idę ulicą i mijam gdy billboard z dwoma dziewczynami - jedna z nich to Billie Jean - tańczę... To mój jedyny wkład w ten videoclip.

 Jak to zawsze bywa w przypadku przebojów, lub czytaj inaczej, sytuacji gdzie można coś zarobić, zyskać rozgłos, sławę, do bycia pierwowzorem tytułowej Billie Jean przyznawało się wiele dziewczyn. Piosenka miała być także plagiatem. Np. przeboju Ricky Jamesa, 'Ghetto Life'. Słuchałem tego numeru i prócz paru taktów perkusji w intro ja akurat  nie dostrzegam żadnego podobieństwa. 
Poniżej zamieszczam clip włoskiego zespołu Clubhouse, "Do It Again". Ścieżka instrumentalna przeboju to 'Billie Jean' Jacksona, wokalna to cover przeboju Steely Dan, "Do It Again'. Cover Clubhouse ma swój urok. Zmiksowany występ Michaela i clip zespołu Donalda Fagena.

 

She was more like a beauty queen
From a movie scene
I said, "Don't mind, but what do you mean
I am the one
Who will dance on the floor in the round?"
She said I am the one
Who will dance on the floor in the round


She told me her name was Billie Jean
As she caused a scene
Then every head turned with eyes that dreamed of being the one
Who will dance on the floor in the round


People always told me, "Be careful of what you do.
And don't go around breaking young girls' hearts."
And mother always told me, "A-be careful of who you love,
And be careful of what you do
'Cause the lie becomes the truth."

Billie Jean is not my lover
She's just a girl who claims that I am the one
But the kid is not my son
She says I am the one
But the kid is not my son

For forty days and for forty nights
Law was on her side
But who can stand
When she's in demand
Her schemes and plans
'Cause we danced on the floor in the round
So take my strong advice
Just remember to always think twice
(Do think twice, do think twice.)

She told, "My baby, we'd danced 'til three."
Then she looked at me
Then showed a photo of a baby cry
His eyes looked like mine, oh, no
Do a dance on the floor in the round, baby

A-people always told me, "Be careful of what you do
And don't go around breaking young girls' hearts."
(Don't break no heart.)
A-but she came and stood right by me
And just the smell of sweet perfume
And this happened much too soon
And she called me to her room



Billie Jean is not my lover
She's just a girl who claims that I am the one
But the kid is not my son
(No, no, no, no, no, no, no, no.)
Billie Jean is not my lover
She's just a girl who claims that I am the one
But the kid is not my son
She says I am the one
But the kid is not my son

She says I am the one
But the kid is not my son

No, no, no

Billie Jean is not my lover
She's just a girl who claims that I am the one
(No, there's not me, baby.)
But the kid is not my son
(No, no, no, no, no, no, no.)
She says I am the one (No, babe.)
But the kid is not my son, no, no, no

She says I am the one
You know what you did
She says he is my son
Breaking my heart, babe
She says I am the one

Billie Jean is not my lover
Billie Jean is not my lover
Billie Jean is not my lover
She is the one
Billie Jean is not my lover
She is the one
Don't call me Billie Jean
She is the one
Billie Jean is not my lover
She is the one
Billie Jean is not my lover